ارزیابی کارایی بنادر ایران با استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها در وضعیت عدم‌‌قطعیت

تحلیل پوششی داده‌ها، مجموعه‌ای از الگوهای ریاضی مبتنی بر برنامه‌ریزی خطی است که با اندازه‌گیری کارایی نسبی سازمان‌ها، آنها را رده‌بندی و نقاط ضعف و قوت هرکدام را مشخص می‌کند؛ همچنین پیشنهادهایی برای بهبود کارایی هر سازمان ارائه می‌دهد. غالب الگوهای تحلیل پوششی داده‌ها، به داده‌ها و اطلاعات دقیق نیازمند هستند؛ درحالی‌که در دنیای واقعی، وجود داده‌های دقیق در اغلب اوقات ممکن نیست و با عدم‌قطعیت در داده‌ها مواجه هستیم. بهینه‌سازی استوار، یکی از متأخرترین رویکردهای مواجهه با عدم‌قطعیت داده‌هاست که به‌دلیل توانمندی‌های چشمگیر، مورد اقبال محققان واقع شده است. در این مقاله با استفاده از یکی از رویکردهای بهینه‌سازی استوار که «بهینه‌سازی استوار مبتنی بر مجموعه‌های محدّب» نامیده می‌شود، الگوی تحلیل پوششی استوار برای مواجهه با عدم‌قطعیت، پیشنهاد شده است. الگوی تحلیل پوششی داده‌هایی که برای توسعه به سمت استوارسازی انتخاب شده است، الگوی تحلیل پوششی داده‌های خروجی‌محور فراکاراست. الگوی توسعه داده شده برای ارزیابی بنادر به‌عنوان موجودیتی مهم در سامانه‌های حمل‌ونقل استفاده شده است. لازم به ذکر است که امروزه بالغ بر نوددرصد از تجارت جهانی، از طریق حمل‌ونقل دریایی انجام می‌شود. بنادر به عنوان محوری مهم، نقشی اساسی در ساماندهی جریان کالا ایفا می‌کنند؛ لذا پژوهش حاضر، پژوهشی توسعه‌ای-کاربردی است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که درنظرگرفتن اختلال و عدم‌قطعیت در داده‌ها و به‌کارگیری الگوی تحلیل پوششی از داده‌های خروجی‌محور فراکارای استوار، برای ارزیابی کارایی نهادهای تصمیم‌گیر و رتبه‌بندی آنها، دارای قابلیت اطمینان بیشتری است.